Çökertme Türküsünün Hikayesi
Gerçek bir hikâyesi olan çökertme türküsünü duymayan yoktur. Olayın geçtiği yer olan Bodrum 20.yüzyılın başlarında henüz turizm şehri değildi. Kendi halinde sakin bir sahil kasabasıydı. O dönemde de turizm olmadığından dolayı halkın başlıca geçim kaynakları balıkçılık ve süngercilikti. Ama bir de deniz yoluyla kaçakçılık da almış başını gitmiş.
O dönemlerde pek çok insan kaçakçılık işi ile uğraşır, İstanköy adasına giderek gizlice tütün satar ve karşılığı olarak da rakı, kahve vb. ihtiyaçlardan alırmış. Gizli yollardan yapıldığı için kaçakçılık diye bir meslek ortaya çıkmış. İşte bu çökertme türküsünde de bahsi geçen kişiler bu kaçakçılık işiyle uğraşan Halil Efe ve arkadaşı İbram yani İbrahim çavuştur.
Halil Efe Ve İbram Çavuş Kimdir?
Çökertme türküsünün başrolleri diyebiliriz Halil Efe ve İbram ( İbrahim ) Çavuş’u. Van’dan Bodrum’a yerleşmiş bir ailenin oğludur Halil. Bir namus meselesinden dolayı kız kardeşini öldürmüştür. Bu yüzden kaçak bir şekilde yaşar ve İstanköy’e gidip gelerek kaçakçılık işi yapar. İbram çavuş ise onun en yakın arkadaşıdır.
İstanköy’e gider gelirken Rumlar tarafından ihbar edilen Halil Efe tutuklanır ve yedi yıl hapis yatar. Bu yüzden Rumları hiç sevmezdi Halil. Türküdeki bir diğer karakter ise Hafize, yöresel adıyla Havse’dir. Annesi çengicilik yapan Gülsüm ( yöredeki adı Güssüm) dür. Havse Çerkez Kaymakamın evinde hizmetçilik yapmaktadır ve güzelliği ile kasabada nam salmıştır.
İbram çavuş daha önce Havse’yi ikinci eş olarak almışsa da tepkilerden sonra bırakmak zorunda kalmış ve efeler de Havse’yi dağa kaçırmıştır. Havse de artık annesi gibi çengicilik yapacaktı bundan böyle. Havse artık Çakır Güssüm olarak anılacaktı. İlerleyen zamanlarda Halil Güssüm’e aşık olur. Hem efeler hem de Çerkez kaymakam peşlerine düşmüştür.
Çökertme Türkü’ye Nasıl Konu Olmuştur?
Halil ile Havse’nin aylarca süren kaçışlarından sonra duraklarından biri de çökertme olmuştur. Burası şimdiki Yalıkavak’taki marinanın bulunduğu yerdir. Yani Gökova’daki çökertmenin türküyle herhangi bir bağlantısı yoktur.
Halil Güssüm ile birlikte Çökertme’ den adalara kaçmayı planlarlar. Rum denizcinin teknesini alarak yakalanmadan kaçmaya kalkarlar. Rum denizci denizcilikle pek arası olmayan Halil Efe’ye gittikçe kötüleşen hava koşullarında teknenin çok dayanmayacağını söyler. Hava düzelene kadar Aspat’ta kalmalarının daha iyi olacağını söyler. Bitez Yalısı’nın karşısındadır.
Halil ve Güssüme Ne Olur?
Halil Efe kabul eder ve Bodrum’a doğru yol alırlar. Tekneci burada Halil ve Güssüm’ün rakısına bir sıvı karıştırır. Halil ve Güssüm uykuya daldıklarında tekne Aspat’a değil Bitez’e yanaşır. Buradan hemen teknecinin ihbarıyla Çerkez kaymakam gelir. Halil Efe’yi uyandıran tekneci oradan kaçarken muhafaza teknesinin açtığı ateşle Halil Efe yaralanır. Yaralı olarak Onu geceye kadar bekleten kolcular Çerkez kaymakamın emriyle boğarak öldürürler. Başta Güssüm olmak üzere tüm Bodrum bu haberi duyunca yasa boğulur. Çökertme türküsü bu şekilde ortaya çıkar.
Siz değerli okurlarımızın yorumlarını bekliyoruz lütfen yorum yapmayı unutmayınız 🙂
Daha fazla hikaye okumak isterseniz Türküler ve Hikayeleri kategorimizi inceleyebilirsiniz.
